PSYKHE & EROS
Evrenin temel güçlerinden biri olan Afrodit ve Ares'in oğlu Eros, annesi Afrodit'in insanların yanındaki habercisi sayılmıştır. Evrenin kuruluşuna ilişkin rivayetlere bakarsak, başlangıçta sonsuz, kapkaranlık, son derece geniş bir çatlak olan KAOS (uçurum) vardı, sonrada YER (gaip) ve AŞK (Eros). Eros'u anlatan en güzel efsanelerden biri ‘'Eros ile Pyskhe'' mitosudur. Bu mitos sembolik bir anlam taşır. Psykhe ruh anlamına gelir. Ölümlü olan insanda bulunan ve ölümsüz olduğuna inanılan ruhu sembolize eder. Eros'ta yaratılıştan bu tarafa var olan ve aşkı sevgiyi sembolize eden ölümsüz tanrıdır. ‘'Sevgi ve ruh'', ‘'Eros ile Psykhe'' birbirinden ayrılmaz ama bu birliktelik ancak birçok engelleri aşmak, birçok düşman güçleri alt etmekle gerçekleşebilir. Mitos şöyle özetlenebilir: Psykhe Miletos kralının kızıdır. Üç kız kardeşin üçüncüsü ve en alımlısıdır. En güzelidir. Güzelliği yüzünden Afrodit'in öfkesini kazanır. Afrodit Psykhe'ye kin beslemeye başlar. Tanrıça Afrodit onun tek başına bir dağa bırakılmasını ve kendisine koca olarak bir ejdere verilmesini söyler. Oğlu Eros'tan da bu dileğini yerine getirmesini ister.Fakat Eros Psykhe'yi görür görmez âşık olur. Kızı bir saraya yerleştirip geceleri yanına gelir. Sevgilisine görünmez ve kendisini görmek için herhangi bir girişimde bulunmamasını öğütler. Fakat Psykhe dayanamaz, bir gece Eros kanatlarını yaymış uyurken yağ kandilini yakar ve yanına varıp ona bakar. Sevgilisinin tanrı olduğunu görünce elleri titrer ve bir damla kızgın yağ Eros'un omzuna damlar. Tanrı Eros uyanır uyanmaz sevgilisini bırakıp gider. Uzunca bir süre birbirlerinden ayrı acı çekerler. Psykhe Eros'u bulmak için dünyanın her yanını dolaşmaya başlar. Bütün tanrıçalara yakarır fakat Afrodit'in d ü ş m a n l ı ğ ı n d a n çekindikleri için hiçbiri yakarışlarını dinlemez. Nihayet genç kadın Afrodit'e yalvarır. Afrodit onu köle olarak yanına alır. Ondan sadece bir günde koca bir tahıl ambarını ayıklamasını ister. Kırlardan karıncalar yardımına gelir. Buğday, arpa, mercimek, darı akşamdan iyice ayıklanıp yığın edilir. Tanrıça Afrodit Psykhe'ye ölüler ülkesi kralı Hades'e vermesi için bir kutu verir. Proserfine, dolu kutuyu Psykhe'ye geri verir ve şöyle der: ‘'Kutuyu kesinlikle açmayacaksın…'' Fakat Psykhe, merakından kutuyu açar. Kutu boştur. Üzerine ölümcül bir bitkinlik çöker ve derin bir uykuya dalar.
Eros'da, yarası iyileşince hakkını savunmak için Olimpos'a çıkar. Tanrıların ve insanların babası, evlenmelerine izin verir.
Afrodit duruma duyarsız kalamaz, Psykhe'yi yerden alıp tanrıların sarayına bırakır. Burada Psykhe ölümsüzlük kazanır, sonsuza dek Eros'la birlikte olsun diye…
Kaynak: Azra ErhatMitoloji Sözlüğü
Sevgi TANRIVERDİ